Het Petrovaradin Fort zoals wij het vandaag de dag kennen, kenmerkt de ontwikkeling van de beschaving, van oorlog veroveringen, geloof, mythes, legendes en het verloren leven van mensen die meehielpen aan de bouw van het fort.
Het Petrovaradin Fort beslaat maar liefst 112 hectare en is daarmee het tweede grootste fort van Europa. De vesting bestaat uit een Boven- en Benedenstad met als bekendste symbool de klokkentoren, die tevens ook het symbool is van Novi Sad. Het bijzondere aan de klok is dat de grote wijzer de uren aanduidt en de kleine wijzer de minuten. Op deze manier konden vroeger schippers, bewakers en militairen die op de Donau voeren, de uren van veraf zien. Het mechanisme van de klokkentoren wordt nog elke dag handmatig opgewonden en luidt op ieder heel uur.
De rots waarop de vesting is gebouwd heeft een uitzonderlijke geografische ligging. Er werd vastgesteld dat de eerste bewoners van de Petrovaradin-rots de Neanderthalers waren. Naargelang de historische omstandigheden veranderden, veranderden ook degenen die erop bouwden – van Romeinen en Hongaren tot Turken en Oostenrijkers. Men vermoedt dat de eerste grote versterking op de rots werd gebouwd tijdens het bewind van de Hongaarse koning Bela IV. In de 13e eeuw – en ook later in de 14e eeuw – werd geïnvesteerd in de renovatie van de kerk, de versterking van de vestingmuren en de hoofdtoren.
Daarna viel Petrovaradin onder Ottomaans bewind. Maar de grootste veranderingen kwamen halverwege de 18e eeuw, toen het gebied onder Oostenrijks bewind viel. Er werd beslist om het middeleeuwse fort af te breken en er een modern vestingwerk van te maken.
Een stad op een rots, zo stevig als geloof
De bouw van het Fort duurde maar liefst 88 jaar, met kortere en langere onderbrekingen. De uiteindelijke vesting was praktisch onoverwinnelijk. Het werd beschouwd als het sterkste fort in het Habsburgse Rijk en werd daarom ook wel eens het Gibraltar aan de Donau genoemd. Maar de bouw van de fortificatie verliep niet zonder slag of stoot. Er wordt geschat dat tijdens de meeste intensieve bouw momenten zo’n 40 à 70 arbeiders per dag om het leven kwamen…
Het mysterie van het fort is terug te vinden in de vier verdiepingen ondergrondse bouwwerken. Deze werden in de jaren 70 van de 18e eeuw gebouwd en zijn maar liefst 16 kilometer lang. Het deed dienst als huisvesting voor soldaten en als opslagplaats voor wapens. Vandaag de dag wordt het labyrint door heel wat onderzoekers bestudeerd. Ze proberen een licht te werpen op de legendes en geheimen van de ondergrond van het Petrovaradin Fort. Sommige verhalen gaan over de verborgen schat van de Habsburgers, het monster of de grote slang die in de ondergrond van de vesting leeft. Andere gaan over de zogenaamde geheime tunnel die de vesting met de linkeroever van de Donau verbindt.
Vandaag de dag wordt het labyrint door heel wat onderzoekers bestudeerd, ze proberen een licht te werpen op de legendes en geheimen van de ondergrond van Petrovaradin.
Halverwege de 20e eeuw werd het fort volledig gedemilitariseerd. In 1951 werd het uitgeroepen tot historisch monument onder bescherming van de staat en afgestaan voor civiel gebruik. Vanaf dat moment tot op vandaag is het één van de belangrijkste kenmerken van Servië en in het bijzonder van Novi Sad. Momenteel herbergt het fort het Museum en Archief van Novi Sad, het astronomisch observatorium, het planetarium en de Kunstkring – de grootste informele groep van artiesten ter wereld. Bezoekers kunnen er ook terecht voor verschillende horecagelegenheden.
Al tientallen jaren is het Petrovaradin Fort één van de favoriete plaatsen om te socializen, verliefd te worden en voor kunst en cultuur. Elk jaar, tijdens EXIT, staat de vesting symbool voor de periode waarin Novi Sad en heel Servië een deel van de wereld werden. Een periode waarin mensen van over de hele wereld samenkomen om diversiteit te vieren, positieve energie en liefde te verspreiden, van geweldige muziek te genieten en onvergetelijke herinneringen te maken.
Via een virtuele 3D tour kun je al kennismaken met het bijzondere Petrovaradin Fort voordat je naar EXIT komt.
