Nulto izdanje i prve godine od osnivanja Exita bile su ključne za formiranje identiteta festivala – nastao prevashodno kao studentski pokret, EXIT od samih početaka prevazilazi okvire muzičkog događaja i postaje glas mladih i generacija željnih promena. Posetioci su od 2000. do 2005. imali priliku da po prvi put uživo čuju neke od najuticajnijih izvođača tog vremena, među kojima su i Moloko, Massive Attack, Cypress Hill i The White Stripes.
EXIT 00 – Nulto izdanje festivala
Samo o prve dve godine festivala mogla bi se napisati knjiga. Osnovano kao studentski pokret u borbi za demokratiju i slobodu u Srbiji i regionu, Nulto izdanje Exita održano je 2000. godine na više bina postavljenih u Univerzitetskom parku u Novom Sadu. Festival je trajao skoro 100 dana i posetilo ga je više od 200.000 ljudi, a završen je nekoliko dana pre jugoslovenskih predsedničkih izbora 24. septembra, što je bio prvi korak ka promeni vlasti Slobodana Miloševića 5. oktobra iste godine.
Naziv EXIT ostao je kao nasleđe slogana „Izlaz iz decenijskog bezumlja“, i podsetnik na moć koju imaju mladi koji žele da menjaju svet nabolje, nakon ratova u Jugoslaviji i opšte izolacije od celog sveta.
EXIT 01 – Noise Summer Fest
Iako pod sloganom Noise Summer Fest, EXIT je od početka bio mnogo više od muzičkog festivala – bio je i nastoji da ostane pokret, simbol progresa i motor promena u društvu.
Ogroman značaj Exita 2001. godine je u tome što je bio prvi masovni događaj koji je, nakon rata, na jednom mestu okupio preko 150.000 mladih iz celog regiona. Time se upisao u istoriju kao simbol pomirenja u regionu. Jedan od najčešćih prizora na glavnoj bini bilo je vijorenje zastave bivše Jugoslavije, simbola nekadašnjeg zajedništva šest država. Festival je tada trajao devet dana, i dobio je svoj stalni dom – prelepu Petrovaradinsku tvrđavu.
EXIT 02 – Serbia, are you ready for the future?
EXIT 2002. održan je pod sloganom „Srbijo, jesi li spremna za budućnost?“, istorijskom rečenicom koju je Roni Size, glavni hedlajner i jedan od prvih stranih izvođača na festivalu, izgovorio na glavnoj bini godinu dana ranije. Ovom krilaticom EXIT je obećao da će postati jedan od vodećih evropskih festivala kojim Novi Sad jednom godišnje postaje epicentar okupljanja, zajedništva i pozitivne energije, a program je, pored koncerata, obuhvatao i brojne filmske projekcije i pozorišne predstave.
Upravo se Roni Size, autor verovatno najčešće spominjanog citata u istoriji Exita, „vratio u budućnost“, na proslavu dve decenije postojanja festivala ovogodišnjim nastupom na glavnoj bini.
EXIT 03 – State of EXIT
EXIT je 2003. sažet na četiri dana jezgrovitog i sadržajnog programa. Tema festivala bila je State of EXIT, a iza nje stajala je ideja o nadnacionalnoj državi izlaza – države onih koji se zalažu za toleranciju i zaštitu životne sredine, i onih koji svet oko sebe žele da učine lepšim mestom.
State of EXIT doneo je mladima državu bez mržnje i ratova, uz ljubav i međusobno uvažavanje, zajednicu koja prevazilazi izmišljene geografske granice. Muzički program obeležili su nastupi dua Moloko, grupa Stereo MC’s i Rollins Band i mnogi drugi.
EXIT 04 – MTV EXIT i Inhuman Traffic
Vodeća kampanja četvrtog izdanja Exita bila je „Stop trgovini ljudima“. Ovu važnu inicijativu podržala je evropska MTV fondacija, koja je na festivalu lansirala kampanju MTV EXIT i snimila dokumentarac o Novom Sadu i Exitu.
Iste godine uveden je kultni Balkan Fusion stage koji okuplja regionalne izvođače, a EXIT je postavljen na svetsku mapu festivala, uz pozitivne kritike vodećih globalnih magazina NME i Mojo. Među hedlajnerima bili su pioniri trip-hop žanra Massive Attack i kalifornijski hip-hop sastav Cypress Hill, a EXIT 04 ostaće upamćen i po nastupu kultnog novosadskog rok sastava Luna, okupljenog nakon više od jedne decenije specijalno za tu priliku.
EXIT 05
Vodeće kampanje petog izdanja festivala bile su Role Model, koja je promovisala drugačije uzore za mlade i pružala primere dobre prakse iz oblasti ekologije ili preduzetništva, akcija Piti ili biti, sa ciljem podizanja svesti mladih o bezbednosti u saobraćaju, ali i Job Fair, odnosno sajam zapošljavanja mladih.
Ovo izdanje obeležili su nastupi grupa The White Stripes, Slayer i Apocalyptica, DJ setovi koje su doneli Carl Cox, Fatboy Slim i Felix da Housecat. EXIT festival 2005. godine uživo je pratio prestižni BBC Radio 1, a ovo izdanje je, po drugi put, posetio i MTV.
Početak putovanja našom dvadeset godina dugom vremenskom linijom započeli smo samim korenima festivala, a serijal „EXIT kroz godine“ izlaziće u nastavcima jednom nedeljno.
Nastavi da čitaš o EXIT putovanju kroz godine 2006-2010 ovde.
Tekst: Branislava Kolarov
